Dyrygent i kompozytor Esa-Pekka Salonen jest Głównym Dyrygentem i Dyrektorem Artystycznym Philharmonia Orchestra w Londynie od 2008 a od roku 2003 także Dyrektorem Artystycznym Baltic Sea Festival. Po siedemnastu latach kierowania filharmonią w Los Angeles jako Dyrektor Muzyczny, od 2009 r. posiada również tytuł Dyrygenta Laureata Filharmonii w Los Angeles.

Stanowisko Dyrektora Artystycznego i Głównego Dyrygenta jest zwieńczeniem ponad dwudziestopięcioletniej współpracy Salonena z Philharmonia Orchestra. Londyński debiut dyrygencki Salonena, w wieku 25 lat, miał miejsce właśnie z Philharmonia Orchestra, we wrześniu 1983 roku. Zatrudniono go w ostatniej chwili, by poprowadził legendarne już wykonanie Trzeciej Symfonii Mahlera. Przyjął posadę Principal Guest Conductor [Głównego Dyrygenta - Gościa] Philharmonii, którą piastował od 1985 do 1994, po czym już na stałe podjął się prowadzenia Orkiestry. Wiele z najbardziej ambitnych projektów Philharmonii z tamtego okresu, m. in. Clocks and Clouds (Ligeti, 1996) czy Related Rocks (Magnus Lindberg, 2001-2), zostało zrealizowanych pod jego kierownictwem artystycznym.

W 2008 roku, w swoim pierwszym sezonie jako dyrygent, opracował i poprowadził projekt Miasto marzeń, dziewięciomiesięczny cykl przybliżający muzykę i kulturę Wiednia lat 1900 - 1935, z którym Philharmonia odwiedziła 18 miast Europy. W pracy z Philharmonią, a także w innych projektach, Esa-Pekka Salonen skupia się na współpracy na wielu polach sztuki, doskonałości artystycznej i szerokim dostępie do materiałów edukacyjnych, muzykę z przeszłości odkrywając na nowo dla współczesnego odbiorcy.

W sezonie 2011/12, kontynuował swą artystyczną odyseję z Philharmonią przygotowując wykonanie Zamku Księcia Sinobrodego Bartóka we współpracy z grupą artystów wideo Yeast Culture, w ramach cyklu Taniec piekielny: w świecie Béli Bartóka, rozpoczętego w styczniu 2011 r. Cykl 20 koncertów w 11 miastach Europy, będzie przybliżał życie, inspiracje i muzykę Béli Bartóka.

Również w tym sezonie, na dorocznym Baltic Sea Festival, gdzie zapraszane są najznakomitsze orkiestry, dyrygenci i soliści by promować świadomość ekologiczną wśród obywateli krajów Morza Bałtyckiego, Esa-Pekka Salonen odda hołd bogatej artystycznej spuściźnie Skandynawii zapraszając do współpracy najznamienitsze instytucje kultury w regionie. Od początku istnienia festiwalu uczestniczą w nim m. in. Orkiestra Symfoniczna Radia Fińskiego (gdzie Salonen zadebiutował jako dyrygent w 1979 r.), Filharmonia Helsińska, Orkiestra Symfoniczna Radia Szwedzkiego (której był dyrygentem w 1985 - 1995) oraz Festiwal Helsiński (którego był dyrektorem artystycznym w latach 1995 - 1996).

Na początku sezonu 2010/11 Esa-Pekka Salonen rozpoczął rezydenturę w Konzerthausie w Dortmundzie. Projekt „Expedition Salonen” na trzy kolejne sezony wplata jego działalność jako dyrygenta, kompozytora i twórcę w życie artystyczne Konzerthausu. Po udanych instalacjach w Londynie, Leicester i Lizbonie, interaktywny projekt RE-RITE na przełomie października i listopada 2011 r. zagościł w Dortmundzie. Stworzona we współpracy z Philharmonia Orchestra, ta wielokrotnie nagradzana cyfrowa instalacja oparta na Święcie Wiosny Strawińskiego jest dobrym przykładem zaangażowania Esy-Pekki Salonena w działania związane z nowymi technologiami, platformami cyfrowymi - nowoczesnym podejściem do popularyzacji muzyki.

Jako Dyrektor Muzyczny Los Angeles Philharmonic w latach 1992 - 2009, a od roku 2009 jako jej Dyrygent Laureat, w swej pracy wychodził daleko poza typowe koncerty abonamentowe i międzynarodowe tournees. Pod jego kierownictwem zorganizowano wiele wyjątkowych festiwali i projektów m. in. Tristan Project we współpracy z Peterem Sellersem i artystą z pola sztuk wizualnych Billem Violą (2007), produkcję Świętego Franciszka z Asyżu na Festiwalu w Salzburgu (1992), oraz Festiwal Strawińskiego we współpracy z Pierrem Boulez w Théâtre du Châtelet w Paryżu (1996). Na przełomie listopada i grudnia 2011 Salonen wrócił do LA Philharmonic by poprowadzić prapremierę niedawno odkrytej opery Szostakowicza Orango.

Operowe produkcje pod kierownictwem Salonena również znacznie wykraczają poza granice tradycyjnego repertuaru, są to i dzieła Wagnera i Saariaho. Dyrygował w najwspanialszych salach świata, m. in. w Teatro alla Scala, w Royal Opera House Covent Garden i w Metropolitan Opera. Jego orkiestrowe występy gościnne są również zróżnicowane i obejmują regularne występy z Filharmonią Wiedeńską, Orkiestrą Symfoniczną Radia Bawarskiego (BRSO) i Radia Północnoniemieckiego (NDR), jak i z Chicago Symphony i New York Philharmonic.

Kompozycje Salonena także są regularnie wykonywane i transmitowane na całym świecie; Floof i LA Variations zalicza się do współczesnych klasyków. Trzy duże retrospektywy jego twórczości (na Festiwalu Présences w Paryżu w lutym 2011, na Stockholm International Composer Festival w październiku 2004 r. i na Musica Nova w Helsinkach, w marcu 2003 r.) zostały zaprezentowane szerokiej publiczności i zdobyły uznanie krytyków. Skomponował kilka utworów na orkiestrę symfoniczną: Foreign Bodies (2001), dla Orkiestry Symfonicznej Radia Fińskiego, Insomnia (2002), dla Suntory Hall w Tokio i Norddeutscher Rundfunk w Hamburgu, Wing on Wing (2004), które miało swą światową premierę w Walt Disney Concert Hall w czerwcu 2004 r. i był to prezent od kompozytora dla Los Angeles Philharmonic na cześć ich nowej siedziby. W lutym 2007 r. Salonen poprowadził New York Philharmonic w prawykonaniu swego koncertu fortepianowego, dedykowanego Jefimowi Bronfmanowi, który też wykonał go wtedy premierowo. Ten koncert Salonen skomponował na wspólne zlecenie New York Philharmonic, BBC, Radio France i NDR w Hamburgu. W kwietniu 2009 roku w Los Angeles miała miejsce premiera jego koncertu skrzypcowego napisanego dla Leili Josefowicz. Za tę kompozycję Salonen otrzymał w 2012 r. nagrodę im. Grawemeyera przyznawaną przez Uniwersytet w Louisville.

Partytury Esy-Pekki Salonena są publikowane wyłącznie przez Chester Music. Płyta z pięcioma utworami na orkiestrę została wydana przez Sony. Deutsche Grammophon wydało płytę - portret Salonena - z jego dziełami orkiestrowymi w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Radia Fińskiego pod dyrekcją kompozytora, a także album z Koncertem fortepianowym Salonena i jego utwory Helix i Dichotomie. Druga płyta Salonena, z Los Angeles Philharmonic i Jefimem Bronfmanem (który również premierowo wykonał Koncert fortepianowy w lutym 2007 roku w Nowym Jorku), została nominowana do nagrody Grammy w listopadzie 2009. Najnowsze utwory Salonena zostały zamówione na festiwal Présences w Paryżu w lutym 2011 - Dona Nobis Pacem na chór dziecięcy a cappella i nowy utwór na orkiestrę, zatytułowany Nyx. Nyx, przed wydaniem na płycie w 2012 r., została także wykonana przez pozostałych zlecających ją partnerów: Carnegie Hall, Atlanta Symphony Orchestra, Barbican Centre i Orkiestrę Symfoniczną Radia Fińskiego.

Oprócz nagrań własnych kompozycji, Esa-Pekka Salonen ma pokaźny dorobek nagrań innych kompozytorów. We wrześniu 2009 roku zapoczątkował współpracę z partnerem Philharmonia Orchestra, wytwórnią Signum, która wydała koncertowe nagranie Gurrelieder Schoenberga; inne najbardziej aktualne nagrania z Philharmonia wydawane przez Signum to m. in. Symphonie Fantastique Berlioza i VI i IX symfonie Mahlera. Deutsche Grammophon wydało niedawno wykonania następujących utworów pod Salonenem: operę Kaiji Saariaho L'Amour de loin (w fińskiej Operze Narodowej) oraz dwie płyty z Hélène Grimaud z utworami Pärta i Schumanna. Jego pierwsze nagranie z Los Angeles Philharmonic dla Deutsche Grammophon (Święto wiosny Strawińskiego - pierwsze nagranie kiedykolwiek dokonane w Walt Disney Concert Hall) zostało wydane w październiku 2006 roku i nominowane do nagrody Grammy w 2007 roku. Wytwórnia Sony Classical zarejestrowała wiele jego interpretacji dyrygenckich - od Mahlera przez Revueltasa i Magnusa Lindberga aż po jego własne kompozycje.

Salonen jest laureatem wielu znaczących nagród, w tym UNESCO Rostrum Prize za kompozycję Floof w 1992 r. oraz Siena Prize przyznanej przez Accademia Chigiana w 1993 roku; jest on pierwszym dyrygentem który kiedykolwiek otrzymał tę nagrodę. W 1995 roku otrzymał Opera Award a w 1997 roku kolejną - Conductor Award od Królewskiego Towarzystwa Filharmonicznego. W 1998 roku, rząd francuski przyznał mu rangę Officier de l'ordre des Arts et des Lettres. W maju 2003 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa od Akademii Sibeliusa w Finlandii. W 2005 r. otrzymał Helsinki Medal. Musical America uznała Salonena za „Muzyka Roku” w 2006 roku. W czerwcu 2009 Salonen otrzymał doktorat honoris causa od Academy of Performing Arts w Hong Kongu. W kwietniu 2010 roku został wybrany na honorowego członka Amerykańskiej Akademii Sztuki i Nauki, ponadto przyznano mu kolejne tytuły doktora honoris causa na Uniwersytecie Południowej Kalifornii (w maju 2010 r.) i w Royal College of Music w Londynie w maju 2011 roku.